Nguyên lý hoạt động motor xoay chiều ba phase

Motor xoay chiều ba phase là loại động cơ điện thường được sử dụng thông dụng trong lĩnh vực điện công nghiệp, không như loại động cơ điện 1 pha thường được dùng trong lĩnh vực điện gia đình. Cụ thể về cấu tạo, nguyên lý vận hành và những ứng dụng của động cơ điện 3 phase trong đời sống như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ có những thông tin cần thiết về động cơ điện 3 phase.

Khái niệm motor xoay chiều 3 phase

Động cơ điện 3 phase là một dạng máy điện không đồng bộ hoạt động sử dụng dòng điện xoay chiều 3 pha. Đây là dòng động cơ điện được sử dụng thường xuyên trong các ngành công nghiệp hoặc trong những băng chuyền sản xuất công suất lớn, cụ thể như các dòng máy bơm ly tâm trục ngang, máy bơm ly tâm trục đứng…

Cấu tạo motor xoay chiều 3 phase

Motor xoay chiều ba phase sử dụng dòng điện xoay chiều 3 pha là một dòng động cơ điện không đồng bộ, hay dùng trong các băng chuyền sản xuất lớn. Động cơ này có cấu tạo gồm 2 bộ phận chính là: phần động (roto) và phần tĩnh (stato).

Roto là phần quay, có kiểu hình trụ rỗng, được ghét thành từ các thanh kim loại. Trong motor, roto được phân chia thành 2 loại là roto lồng sóc và dây quấn.

Stato là bộ phận đứng yên, được tạo từ các tấm thép kỹ thuật điện rất mỏng, bên trong xé rãnh hoặc được làm từ khối thép đúc.

Nguyên lý hoạt động của motor xoay chiề 3 phase

Motor xoay chiều ba phase vận hành theo nguyên lý: khi bắt đầu cho dòng điện 3 pha tần số f vào 3 dây quấn stato, sẽ sinh ra từ trường quay với tốc độ n1 = 60 f/p.Khi đó, từ trường quay sẽ cắt các thanh dây dẫn của dây quấn roto và cảm nhận được sức điện động. Vì dây quấn roto được kết kín mạch nên dòng điện được tạo ra trong các thanh dẫn roto. Lực tương hỗ giữa từ trường, thanh dẫn dẫn điện làm roto quay với tốc độ n < n1 và cùng chiều với n1. Lúc này, roto n duy trì tốc độ quay thấp hơn tốc độ quay của từ trường n1. Nếu mà 2 tốc độ này bằng nhau thì dây quấn roto sẽ không còn sức điện động, dòng điện cảm ứng và lực điện từ bằng 0.

Ứng dụng motor xoay chiều ba phase

Motor xoay chiều ba phase sử dụng dòng điện xoay chiều 3 pha có tần số 50 – 60Hz mang đến công suất lớn, hoạt động ổn định nên được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực công nghiệp hoặc băng chuyền sản xuất lớn như:

Motor của máy bơm trục đứng, máy bơm trục ngang dùng trong tải chuyền sản xuất, nồi hơi, tháp tản nhiệt.

Động cơ kéo 3 pha hoặc motor giảm tốc 3 pha.

Quy trình bảo dưỡng motor xoay chiều 3 phase

Bảo trì là việc làm quan trọng trong việc duy trì tuổi thọ máy móc và nâng cao công suất lao động. Trong quá trình sử dụng motor xoay chiều ba phase cần kiểm tra và hoạt động sản phẩm như sau:

Thường xuyên kiểm tra, nghe âm thanh phát ra khi máyvận hành.
Kiểm tra nhiệt độ trước, trong và sau mỗi quy trình sử dụng.
Dùng ampe kế để kiểm tra công suất tiêu hao năng lượng của động cơ.
Kiểm tra tiếp xúc của cầu chì, cầu dao và các lúc khởi động.
Vệ sinh motor, tránh để bám bụi.
Bảo trì động cơ điện định kỳ theo quy định của nhà sản xuất.
Đối với động cơ hoạt động trong môi trường nhiều bụi và hóa chất, cần bảo trì 3 tháng 1 lần đối với toàn bộ động cơ.

Kiểm tra trước và sau khi vận hành motor xoay chiều ba phase

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình vận hành, động cơ cần được kiểm tra kĩ trước và sau khi khỏi động.

Kiểm tra trước khi hoạt động motor xoay chiều ba phase

Đọc và xem kỹ hướng dẫn sử dụng và nội dung ghi trên máy
Kiểm tra điều kiện gắn lắp và môi trường xung quanh
Kiểm tra tình trạng đấu dây, vỏ máy có chạm đất không
Xác định vị trí công tắc, dung lượng và cầu chì
Kiểm tra dầu bôi, lực căng dây curoa
Kiểm tra tốc độ quay của trục động cơ, lượng tra dầu
Xem xét cách thức khởi động và chiều quay của động cơ

Kiểm tra sau khi hoạt động motor xoay chiều ba phase

Kiểm tra chiều quay của motor xoay chiều ba phase
Nghe xem âm thanh của động cơ khi vận hành và tăng tốc có gì bất thường không
Nguồn điện có ổn định chưa
Kiểm tra hệ thống làm mát và hệ thống lá chắn có vận hành bình thường hay không